GİRİŞ

Kur’an-ı Kerim Ra’d Suresi 7. ayet-i kerimesinin sonunda:

“Veli külli kavmin hâdin” yani, “Her kavmin (her asırdaki farklı toplum kesimlerinin) bir “HÂDİ”si (Hidayet Rehberi, Hak Din ve Dava Önderi, Mürşid ve Muallimi, Müceddid ve Mürebbisi olan rehber şahsiyetler) vardır (ve olacaktır)…”

Hz. Peygamber Aleyhisselam bir müjdeli hadislerinde:

“Şüphesiz ki Cenab-ı Allah her yüzyılın başında, (özünden uzaklaştırılan ve yozlaştırılan) DİNİ (anlayış ve icraatları) yenileyip aslına çevirecek olan (Mürşid ve Müceddid makamında) bir zatı gönderecektir.” (Ebu Davud. Melahim bölümü. 1) buyurmaktadır.

İsrâ Suresi 15. ayetinin sonunda:

“…Biz, (aydınlatıcı ve uyarıcı) bir Resul (elçi ve davetçi) göndermedikçe (hiçbir kavme ve kişiye asla) azap edici olmayız (kendilerini sorumlu tutmayız)…” müjdesi ve garantisi vardır.

Hicri 1 ile Hicri 50 Arası:

• Kutlu Peygamberimiz Hz. Muhammed’in (SAV) Risaleti ve Raşit Halifeler Dönemi Zevatın Ölüm Yerleri ve Tarihleri:

  • Hz. Ebubekir (RA). Hicri: 13 – Medine.

  • Hz. Ömer (RA). Hicri: 23 – Medine.

  • Hz. Osman (RA). Hicri: 35 – Medine.

  • Hz. Ali (RA). Hicri: 40 – Irak-Kûfe.

  • Ebu Zer Gıfari. Hicri: 32 – Medine doğusunda Rebeze Çölü.

  • Selman-ı Farisi. Hicri: 34 – İran-Medâin.

  • Suheybi Rumi. Hicri: 38 – Medine.

  • Veysel Karani. Hicri: 38 – Sıffin-Fırat kenarı.

  • İmam Hasan (RA). Hicri: 49 – Medine.

Bu Asırda Yaşanan Tarihi Olaylar ve Sonuçları:

• Kur’an’ın vahyolunması, toplanması, Mushafların çoğaltılması ve Hadislerin titizlikle derlenip kaydolunmaya çalışılması.

Hicri 51 – 150 Arası:

• • Eba Eyyub el-Ensari. Hicri: 55 – İstanbul kuşatmasında şehit olmuşlardı.

  • İmam Hüseyin (RA). Hicri: 61 – Kerbela-Irak.

  • İbni Abbas (RA). Hicri: 68 – Taif.

  • Hasan Basri. Hicri: 110 – Basra.

  • Halife Ömer b. Abdülaziz. Hicri: 101 – Humus-Suriye.

  • Zührî. Hicri: 124 – Medine-Vadil Kura.

  • Muhaddis Dahhâk bin Müzahim. Hicri: 132 – Horasan-İran.

  • Rabia el-Adeviye. Hicri: 135 – Basra.

  • İmam Cafer Sadık. Hicri: 148 – Medine.

  • İmam-ı Azam Ebu Hanife. Hicri: 150 – Bağdat.

  • Abdurrahman Evzâi. Hicri: 150 – Beyrut-Lübnan.

  • Ebu Haşim Kûfi. Hicri: 150 – Irak.

Bu Asırda Yaşanan Tarihi Olaylar ve Sonuçları:

• Turan, Hint ve Çin’e İslamiyet’in yayılması. İslam Devleti’nin Irak ve Mısır’a ulaşması.

• İstanbul’un deniz yoluyla kuşatılması.

• İslam’da “İçtihad Sisteminin” kurumlaşması.

Hicri 151 – 250 Arası:

• • Süfyan-ı Sevri. Hicri: 161 – Kûfe.

  • Davud Tâi. Hicri: 165 – Kûfe.

  • İbrahim Edhem. Hicri: 166 – Şam.

  • Şakik Belhî. Hicri: 174 – Horasan.

  • Malik b. Enes. Hicri: 179 – Medine.

  • Abdullah b. Mübarek. Hicri: 181 – Hit.

  • Fudayl b. Iyaz. Hicri: 187 – Mekke.

  • Maruf Kerhi. Hicri: 200 – Bağdat.

  • İmam-ı Şafii. Hicri: 204 – Kahire.

  • Ahmet b. Hanbel. Hicri: 241 – Bağdat.

  • Hâris el-Muhasibi. Hicri: 243 – Basra-Irak.

  • Zünnun-ı Mısri. Hicri: 245 – Kahire.

Bu Asırda Yaşanan Tarihi Olaylar ve Sonuçları:

• Endülüs Emevileri’nin İspanya fütuhatı ve Harun Reşit iktidarları.

• Tasavvufun yaygınlaşması.

Hicri 251 – 350 Arası:

• • Serî es-Sakatî. Hicri: 253 – Bağdat.

  • İmam Buhari. Hicri: 257 – Semerkand.

  • Muhammed b. Ali Tirmizi. Hicri: 258 – Tirmiz-İran.

  • Yahya Razi. Hicri: 258 – Nişabur-İran.

  • Bayezid Bistami. Hicri: 261 – Bistam-İran.

  • İmam Müslim. Hicri: 261 – Nişabur-İran.

  • Hamdun Kassar Nişaburî. Hicri: 271 – Horasan.

  • Şah Şüca Kirmani. Hicri: 276 – Kirman-İran.

  • Ebu Said Harraz. Hicri: 277 – Basra-Irak.

  • Sehl b. Abdullah Tüsteri. Hicri: 283 – Basra.

  • Ömer b. Osman Mekki. Hicri: 286 – Bağdat.

  • Cüneyd-i Bağdadi. Hicri: 297 – Bağdat.

  • Hallac-ı Mansur. Hicri: 309 – Bağdat’ta (İdam).

  • Ruzbari. Hicri: 322 – Fustat.

  • Abdülvahab Safi. Hicri: 328 – Nişabur.

  • Ebül-Hasan Eş’ari. Hicri: 330 – Bağdat.

  • Ebu Mansur Maturidi. Hicri: 333 – Semerkand.

  • Ebu Bekir Şibli. Hicri: 334 – Bağdat.

  • Büyük Türk İslam Bilgini Fârabi. Hicri: 339 – Şam (Doğum Türkistan).

Bu Asırda Yaşanan Tarihi Olaylar ve Sonuçları:

• Endülüs Emevileri’nin (İspanya’da), Benî Tolon ve Fatımilerin (Mısır’da) İslami iktidarları.

• Haçlı Avrupa’nın İslam’a karşı saldırı hazırlıkları.

Hicri 351 – 450 Arası:

• • Ebül-Leys Semerkandi. Hicri: 373 – Semerkand.

  • Ebu Nasr Serrac. Hicri: 375 – Tus-İran.

  • Ebu Bekir El-Gülâbâdî (Kelâbâzî). Hicri: 380 – Buhara.

  • Ebu Talib Mekki. Hicri: 386 – Bağdat.

  • Muhammed Ma’şûk Tusi. Hicri: 386 – Horasan-İran.

  • Ebu Bekir Bakıllâni. Hicri: 403.

  • Ebu Said Nişaburi. Hicri: 404.

  • Ebu Hamid İsferayini. Hicri: 406.

  • Ebül-Hasan Harakani. Hicri: 425 – Kars.

  • İbni Sina Buhari. Hicri: 428 – İsfahan.

  • Fıkıh ve Kelâm Üstadı Cüveyni. Hicri: 438 – Nişabur-İran.

  • Ebu Said b. Ebül-Hayr. Hicri: 440.

  • Ali b. Sehl es-Su’luki. Hicri: 450 – Nişabur-İran.

Bu Asırda Yaşanan Tarihi Olaylar ve Sonuçları:

• Endülüs Emevileri’nin (İspanya), Gaznevilerin (Afganistan’da) Adil Devlet kurmaları.

• İslam âlimlerinin müspet ve manevi ilimlerde yeni çığırlar açmaları.

Hicri 451 – 550 Arası:

• • Müslüman Türklere Anadolu kapılarını açan Sultan Alparslan. Hicri: 455 – Ceyhun (Özbekistan).

  • İbni Hazm. Hicri: 456 – (İspanya Endülüs ulemasından).

  • Beyhaki. Hicri: 458 – Nişabur.

  • İmam Muhammed Kurtubi. Hicri: 463 – Minye-Mısır.

  • Kuşeyri. Hicri: 463 – Nişabur-İran.

  • İbni Hacib. Hicri: 466 – Mısır.

  • Ebül-Meali. Hicri: 478 – Nişabur-İran.

  • 1. Kılıçarslan. Hicri: 485 – Silvan.

  • İmam-ı Gazali. Hicri: 505 – Tus-İran.

  • Ahmed Gazali. Hicri: 517 – Kazvin.

  • Hakim Senâi. Hicri: 525 – Gazne-Afganistan.

  • Mevlâna Cami. Hicri: 532 – Herat.

  • Endülüslü İbni Bacce. Hicri: 533 – Fas.

  • Yusuf Hemedani. Hicri: 535 – Merv.

  • Endülüslü İbn-ül-Arif. Hicri: 536 – (Muhaddis Mutasavvıf) Merakeş-Fas.

  • İmam Zemahşeri (Müfessir). Hicri: 538 – Harezm.

  • Endülüslü Kadi Iyaz. Hicri: 544 – Merakeş-Fas.